Een van de eerste bekende Nederlandse klokkenluiders was Frits Veerman. Veerman werkte voor het Fysisch Dynamisch Onderzoekslaboratorium Stork. Bij deze werkgever was Veerman betrokken als technicus en fotograaf. Ook werkte hij met Urenco Almelo aan een centrifuge voor verrijking van uranium. Veerman kwam erachter dat een nieuwe collega afkomstig uit Pakistan, buitengewoon veel interesse toonde in de techniek om uranium te verrijken. Meldingen van Veerman bij zijn werkgever zijn niet in behandeling genomen. Ook heeft de werkgever de Pakistaanse collega nog een tijd ondersteuning gegeven toen deze in Pakistan een eigen centrifuge aan het bouwen was.
In een later onderzoek door de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) vertelde Veerman alles over de vermeende spionage. De werkgever van Veerman was woest en Veerman werd ontslagen. Na zijn ontslag is Veerman vastgezet, verhoord en op internationale opsporingslijsten gezet. Dit resulteerde in regelmatige aanhoudingen in het buitenland. Pas in juli 2020 eindigde de zaak voor Veerman. Met hulp van het Huis voor Klokkenluiders is Veerman in het gelijk gesteld. De gevolgen van de spionagezaak zijn groot. Pakistan heeft een atoomprogramma op weten te zetten en de technologie verkocht aan landen als China, Irak, Iran en Noord-Korea.
Ook tegenwoordig zijn er nog regelmatig nieuwsberichten over klokkenluiders. In het Noordhollands Dagblad verscheen op 2 juli 2021 een artikel over seksuele intimidatie in de danswereld. Kim Koumans heeft een danscarrière in Latin Dance van bijna 30 jaar achter de rug. Een carrière die van buiten zo mooi lijkt. Koumans werd echter slachtoffer van wangedrag. Ze is tijdens trainingen geslagen met platte hand of stok. Er werd seksistische taal geuit, maar ook moest ze schaars gekleed dansen voor trainers en waren er ongewenste massages. Intimidatie, kleineren aanranding en misbruik, het kwam allemaal voor in deze wereld.
Meldingen over dit gedrag zijn volgens Koumans niet serieus genomen, wat resulteerde in een machteloos gevoel. Nadat Koumans haar actieve danscarrière heeft beëindigd, is ze in aanraking gekomen met meerdere dansers die hetzelfde verhaal vertelden. Door nu de openheid op te zoeken, hoopt ze dat er een discussie op gang komt. Een discussie die een einde maakt aan het grensoverschrijdend gedrag in de danswereld.
Op donderdag 19 augustus dit jaar verscheen er een artikel in het NRC over de politie Midden-Nederland. Een inmiddels oud zedenrechercheur postte op zijn LinkedIn account een bericht over zijn werkgever. In dit bericht schrijft hij dat er inmiddels zo’n 500 verkrachtings- en aanrandingszaken op de plank blijven liggen. Door een personeelstekort worden deze zaken niet opgepakt. De klokkenluider heeft het bericht geplaatst omdat hij gefrustreerd is door de falende aanpak van de politie. Daarnaast heeft hij het gevoel dat hij vanwege homoseksuele geaardheid niet geaccepteerd wordt binnen de politie. Een woordvoerder van de politie geeft aan dat er inderdaad grote achterstanden zijn bij de zedenpolitie. Ook geeft hij aan dat de politie op korte termijn in samenwerking met het Openbaar Ministerie, substantiële maatregelen gaat nemen om dit probleem op te kunnen lossen.
Een ander recent voorbeeld van een klokkenluider is die van Frances Haugen. Deze voormalig productmanager van Facebook vertelde in een Amerikaans televisieprogramma, dat Facebook winst verkiest boven veiligheid. Ze geeft aan dat Facebook te snel na de Amerikaanse verkiezingen van 2020 een algoritme heeft uitgeschakeld. Dit algoritme was bedoeld om misinformatie tegen te gaan. Door deze uitschakeling kwam er meer informatie beschikbaar en dit zorgde voor meer verkeer op Facebook. Door dit toenemende verkeer op het platform, namen ook de advertentie inkomsten toe. Ook geeft de klokkenluider aan dat facebook, door het toelaten van deze misinformatie, heeft bijgedragen aan de rellen rondom het Capitool op 6 januari 2021.
De klokkenluider werkte bij Facebook op de afdeling die verantwoordelijk was voor het verwijderen van misinformatie. Deze afdeling is kort na de verkiezingen ontbonden. Tot slot noemt de klokkenluider nog een aanpassing in het Facebook algoritme, dat resulteerde in een bredere verspreiding van haatdragende berichten. Dit zorgt volgens haar voor een vergroting van de verdeeldheid in de samenleving. Inmiddels is er een onderzoek gestart naar de mogelijke misstanden door de Amerikaanse Senaat.
In alle bovenstaande gevallen is er sprake van een (oud-)werknemer of slachtoffer die misstanden aan de kaak wil stellen. Vaak lopen ze al langere tijd rond met deze problemen en voelen ze zich niet gehoord. De stap die deze mensen zetten om klokkenluider te worden is een gewaagde stap, want de consequenties kunnen groot zijn. Vaak krijgen deze mensen ontslag of is een arbeidsrelatie zo verstoord dat samenwerking niet meer mogelijk is. Ook kunnen ze zelf onderwerp van een onderzoek worden. Tot slot blijft het label klokkenluider aan iemand hangen en dat kan de zoektocht naar nieuw werk moeilijker maken.
Het bestaan van klokkenluiders toont aan dat er van alles mis kan gaan in een organisatie. Met name op het gebied van integriteit. Situaties komen en gaan, soms lossen ze zichzelf op. Over het algemeen is het van belang dat er wordt stilgestaan bij de ontstane situatie. Luister naar wat werknemers melden en neem het serieus. Onderzoek de meldingen en neem waar nodig passende maatregelen. Daarnaast is het natuurlijk van belang dat een organisatie weet wie ze in huis halen. Is de potentiële werknemer wie hij is?
Een verkenning in pentesten: Het beveiligen van systemen met ethical hacking In een tijdperk waarin…
BKR-registratie biedt inzicht in iemands financiële situatie, zowel positieve als negatieve aspecten. Dit helpt werkgevers…
Verhoog uw security awareness en voorkom nalatigheid bij cybersecurity. Leer de risico's en uw rol…
Het belang van effectieve gesprekstechnieken voor waarheidsvinding in een screening- of rechercheonderzoek en nuttige tips.
Hoe ga je als werkgever om met een sollicitant met een veroordeling? Hoe maak je…