Maar milieucriminaliteit is een erg breed begrip. Naast het dumpen van drugsafval, vallen mestfraude, illegale gewasbeschermingsmiddelen, fraude met olie, gefluoreerde broeikassen in koelmiddelen, Wildlife Crime en illegaal vuurwerk namelijk ook onder milieucriminaliteit.
Milieudelicten zijn economische misdrijven: de misdrijven worden gepleegd om daarmee geld te verdienen. Het verantwoord afvoeren van chemische stoffen kost bijvoorbeeld geld. Door het het afval in de natuur te dumpen bespaar je veel kosten. De kosten zijn vervolgens voor de samenleving. Het tast de integriteit van het maatschappelijke en economische stelsel aan. En er kan een gevaar ontstaan voor milieu en gezondheid. Milieucriminaliteit raakt dus alle onderdelen van de samenleving: milieu, mens en maatschappij.
Verschillende soorten daders houden zich bezig met milieucriminaliteit. Wanneer je bijvoorbeeld zonder vispas ergens vist of vist op een plek waar het verboden is val je onder de ‘alledaagse’ daders. Maar ook wanneer je illegaal vuurwerk besteld en dit via de post ontvangt of afval niet naar de milieustraat brengt maar ergens dumpt. Redenen voor deze burgers om de wetten te overtreden zijn onwetendheid, het besparen van kosten of denken dat hun handeling niet zo schadelijk is. Alles bij elkaar opgeteld, kan je zelf dus toch een verschil maken…
Bedrijven plegen echter verreweg de meeste milieucriminaliteit. Vaak zijn de overtredingen onderdeel van de normale bedrijfsactiviteiten, omdat het bedrijf niet op de hoogte is van de wet- en regelgeving. Bij sommige bedrijven lukt het niet om het bedrijfsproces efficiënt in te richten. Andere bedrijven plegen bewust milieucriminaliteit om op die manier geld te besparen. Het gebeurt namelijk wel eens dat bedrijven geen winst kunnen maken wanneer ze zich aan de wetgeving zouden houden!
Deze blog begon echter over drugsafval dumpen en dit wordt dan ook gedaan door de laatste groep daders: criminele samenwerkingsverbanden. Mensen binnen deze samenwerkingsverbanden zijn vaak betrokken bij verschillende soorten criminaliteit en zelfs bij verschillende soorten milieucriminaliteit. Veel voorkomende delicten binnen de criminele wereld zijn bijvoorbeeld wildstroperij en het handelen van illegaal vuurwerk. De handel van illegaal vuurwerk wordt dan ook vaak verweven met drugshandel.
Opvallend bij milieucriminaliteit, is dat de toezicht op de naleving van wetgeving versnipperd is bij verschillende organisaties. Zo zijn vooral de vergunningverlenende instanties verantwoordelijk, welke bestaan uit lokale en regionale overheden. Deze overheden besteden dit echter vaak uit aan de Omgevingsdiensten.
Verder zijn de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) en de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) belangrijke toezichthouders. Wanneer de milieuregels ook de arbeidsomstandigheden raakt, kan de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (ISZW) van belang zijn. Maar ook dan zijn we er nog niet. De Belastingdienst wordt betrokken wanneer er overlap is tussen milieuregels en belastingen en de Douane als onderdeel van de Belastingdienst wanneer het over goederenverkeer aan de grenzen gaat. De genoemde toezichthouders hebben dan ook nog eens allemaal een eigen opsporingsdienst.
Natuurlijk wordt ook de politie betrokken bij de aanpak van milieucriminaliteit. De Regionale Eenheden en de Landelijke Eenheid hebben namelijk milieuteams.
Toch heeft milieucriminaliteit een lage pakkans. De Algemene Rekenkamer trok halverwege 2021 dan ook harde conclusies: de aanpak van milieucriminaliteit door de overheid schiet tekort. De overtredingen kosten de overheid daardoor veel geld: in 2020 zelfs 4,35 miljard euro! De Strategische Milieukamer (SMK) sluit zich hierbij aan en vindt dat er vermijdbare milieuschade ontstaat op dit moment. Dit komt volgens de SMK mede door de decentrale opsporing.
Milieucriminaliteit is ook een vorm van ondermijnende criminaliteit. Ondermijning is namelijk de verwevenheid tussen de bovenwereld en onderwereld. Bij milieucriminaliteit is deze verwevenheid ook zichtbaar. Kijk maar naar de bedrijven die milieudelicten plegen om winst te maken.
Tevens wordt het consumentenvertrouwen ondermijnt wanneer een aantal bedrijven binnen een sector niet volgens de regels opereren. Een voorbeeld is het mengen van verschillende soorten gehakt en verkopen als rundergehakt. Doordat een beperkt aantal bedrijven dit deden, wantrouwden consumenten de hele sector en werden alle bedrijven binnen de sector geraakt.
Daarnaast is het door milieucriminaliteit moeilijker om klimaatdoelen te halen. De milieucriminaliteit ondermijnt daarmee het streven naar een duurzame economie. Hoewel bedrijven dus een groot aandeel hebben in milieucriminaliteit, kan je zoals gezegd als ‘alledaagse dader’ ook een verschil maken. Verspreid aandacht voor dit onderwerp in je omgeving, verdiep je eens in de regels over afval en vis de volgende keer met je vispas op de juiste plekken. Zo kunnen we allemaal een steentje bijdragen.
Een verkenning in pentesten: Het beveiligen van systemen met ethical hacking In een tijdperk waarin…
BKR-registratie biedt inzicht in iemands financiële situatie, zowel positieve als negatieve aspecten. Dit helpt werkgevers…
Verhoog uw security awareness en voorkom nalatigheid bij cybersecurity. Leer de risico's en uw rol…
Het belang van effectieve gesprekstechnieken voor waarheidsvinding in een screening- of rechercheonderzoek en nuttige tips.
Hoe ga je als werkgever om met een sollicitant met een veroordeling? Hoe maak je…