Consent. Uitgelegd aan de hand van een kopje thee

Seksuele grensoverschrijding is een omvangrijk probleem in Nederland. Meer dan de helft van de vrouwen en 1 op de 5 mannen heeft hier namelijk wel eens mee te maken gehad. Seksuele grensoverschrijding is een verzamelterm voor alle vormen van seksueel gedrag die over de grenzen van een ander gaan en waarbij geen sprake is van consent (instemming). Voorbeelden hiervan zijn ongewenste aanrakingen of opmerkingen, zoenen tegen iemands wil, aanranding, verkrachting en ongewenste sexting. Slachtoffers houden er regelmatig levenslange (ernstige) psychologische en lichamelijk schade aan over als gevolg.

Wat is consent?

Consent is expliciete en vrijwillige instemming met seksuele handelingen. Aangezien het vrijwillig gegeven wordt, kan het onder druk niet zomaar ontstaan. Instemming verkregen door manipulatie, drogering, chantage of dreiging met geweld is dan ook nooit consent. Het moet altijd mogelijk zijn om ‘nee’ te zeggen. Ongeacht wat je aan hebt, hoe lang je al met elkaar bent of wat je een half uur geleden hebt gezegd.

Heb je zin in thee?

Het begrip consent kan eenvoudig uitgelegd worden aan de hand van een metafoor: thee drinken. Als je vraagt: “Hi, wil je een kopje thee?”, en de ander zegt daarop “Ja graag, ik hou van thee!”, dan weet je dat hij of zij een kopje thee wil.

Als je dezelfde vraagt stelt en je merkt dat de ander enorm twijfelt of hij of zij zin heeft in een kopje thee, dan kan je een kopje thee maken, maar wees je er dan wel bewust van dat de andere persoon die thee misschien niet zal drinken. Als de andere persoon de thee uiteindelijk niet drinkt, dwing hem of haar dan ook niet om dat wel te doen. Je kan het hem of haar namelijk niet kwalijk nemen dat hij of zij er uiteindelijk toch geen zin in heeft. Ook niet als jij de moeite hebt genomen om een kop thee te zetten.

Als je vraagt of iemand thee wil en diegene reageert: “Nee bedankt”, maak dan geen thee. Laat de ander geen thee drinken. En wees ook niet op je tenen getrapt dat hij of zij geen thee wil.

Het is natuurlijk ook mogelijk dat de persoon zegt dat hij of zij graag thee wil, maar van gedachten verandert als je de thee aan het maken bent. Dat is natuurlijk vervelend omdat je de moeite hebt genomen om een kopje thee te maken. Maar wees je ervan bewust dat de andere persoon nooit verplicht mag worden om thee te drinken. Als hij of zij geen thee meer wil, dan is dat zo. Mensen kunnen nou eenmaal van gedachten veranderen. En dat mag.

Als de persoon bewusteloos is, maak dan überhaupt geen thee. Bewusteloze mensen hebben geen zin in thee en ze kunnen ook geen antwoord geven op de vraag of ze thee willen. Als de persoon bewusteloos raakt terwijl je thee aan het maken bent, hoeft hij of zij geen thee meer. Zorg ervoor dat de persoon op een veilige plek ligt en duw absoluut geen thee door zijn of haar strot.

Tot slot: als iemand een paar dagen geleden een kopje thee wilde, hoeft dat niet te betekenen dat hij of zij vandaag ook een kopje thee wil. Ga dus niet onaangekondigd naar zijn of haar huis om daar een kopje thee te maken. En wees niet in de veronderstelling dat hij of zij nu wel weer zin in thee zou hebben. Stel de vraag gewoon weer opnieuw.

Zo simpel is het dus. Twijfel je een keer? Denk dan aan de thee metafoor. Zo weet je snel genoeg of er wel of geen sprake is van consent