Terrorist ontmaskerd?

Casus: Bankmedewerker met terroristische banden.

Onze opdracht:

De uitgebreide pre-employment screening van een sollicitant voor een functie op de afdeling internationaal betalingsverkeer. Onze opdrachtgever: een grote financiële instelling. De kandidaat had inmiddels – tot grote tevredenheid – bij vier vergelijkbare bedrijven in de branche gewerkt. Toch wilde deze werkgever de achtergrond van hun kandidaat grondig door ons laten checken.

Onze procedure:

De aangevraagde Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) werd goedgekeurd door Dienst Justis (de Nederlandse screeningsautoriteit). We lieten de kandidaat een eigen verklaring tekenen dat hij nooit in aanraking was geweest met politie of justitie. We belden alle referenten van zijn eerdere werkgevers. Stuk voor stuk waren de referenten heel enthousiast over hun oud-werknemer. Alles leek in orde. Toch? Niets bleek minder waar…

Verklaarbare gaten of niet?
Wij constateerden namelijk tijdens de uitgebreide screening dat het cv van deze kandidaat herhaaldelijk opvallend grote gaten bevatte. Tussen zijn eerste en tweede werkgever (in dezelfde financiële branche) zat een gat van 24 maanden. Bij de overstap naar de derde en vierde werkgever was hetzelfde patroon te zien. Alle reden om uit te zoeken of deze grote gaten in zijn cv verklaarbaar waren.

Risicoland
Uit ons uitgebreide digitaal onderzoek en de informatie uit ons Intelligence netwerk bleek dat deze persoon in die periode in het buitenland had gewerkt als vrijwilliger bij een ngo (non-governmental organisation). We waren extra alert toen dit een ngo bleek te zijn in een Afrikaans risicoland (vanwege de vele actieve terroristische organisaties in dit land).

Positieve referenten
Bij de opgegeven referenten hadden we navraag gedaan over eventuele integriteitsissues tijdens het dienstverband. De referenten waren zeer positief: de persoon in kwestie was een uitstekende kracht. Iemand die prima functioneerde in teamverband. Sterker nog: elke werkgever had hem een vast contract aangeboden. Dit vaste dienstverband had hij echter steevast geweigerd, omdat hij naar eigen zeggen nog met een hbo-studie bezig was.

Onjuistheid of leugen?
Uit ons verdere onderzoek bleek dat deze kandidaat inderdaad ingeschreven had gestaan bij de desbetreffende hbo-opleiding. Echter: hij was alleen het eerste jaar verschenen. En daarna nooit meer. Inmiddels was hij zelfs – zonder diploma – uitgeschreven bij deze opleiding. Terwijl hij zelf tijdens de sollicitatieprocedure had verklaard nog met zijn opleiding bezig te zijn. In eerste instantie constateerden we dus een onjuistheid in zijn verklaring. Toen we hier echter specifiek nogmaals naar vroegen tijdens het integriteitsinterview, constateerden we een leugen.

Herkenbaar patroon
Dit patroon was voor ons herkenbaar: een sollicitatie bij een internationale financiële instelling, lid van een ngo in een land met een hoog terrorisme-risico, leugens over een studie en geen goede verklaring voor het grote aantal gaten in zijn cv. Reden om alle alarmbellen te laten afgaan. Ook vanwege de ervaring van onze directeur René Reijenga als recherche-expert bij het Nationaal Opsporingsteam Oorlog Misdadigers in de jaren ’90.

Terroristisch profiel
Wij vertaalden de kenmerken en het gedrag van deze kandidaat dan ook naar een daderprofiel. Het profiel van deze sollicitant bleek sterke overeenkomsten te vertonen met iemand met een terroristische achtergrond. Hun doel: infiltreren in financiële instellingen om informatie te vergaren over de financiële positie van buitenlandse klanten. Met het oog op afpersing, chantage en zelfs gijzelingen om losgeld te kunnen eisen, en zo terroristische organisaties te financieren.

Verificatie en bewijs
Uiteraard hebben we onze vermoedens geverifieerd bij de juiste officiële instanties. Want ons vak draait niet om aannames en vermoedens. Wel om bewezen feiten. Feiten die zijn onderbouwd met onomstotelijk bewijsmateriaal. Je doet tenslotte iets wat bijdraagt aan iemands beslissing over de toekomst van een ander. Dan moet je wel stevig in je schoenen staan, en weten waar je het over hebt.

Conclusie:

Alle reden voor ons om over deze sollicitant een negatief advies uit te brengen aan onze opdrachtgever. De opdrachtgever reageerde geschrokken. De kandidaat is dan ook niet aangenomen. Wij vonden het vooral verontrustend dat deze kandidaat al bij vier eerdere financiële instellingen zonder problemen door de sollicitatieprocedure was gekomen. En daadwerkelijk jarenlang werkzaam was geweest op de afdeling internationaal betalingsverkeer. Gezien het hoge veiligheidsrisico hebben we onze constateringen ook doorgegeven aan de andere oud-werkgevers.

Vooruit en terug rechercheren
Uit deze case bleek maar weer dat profilering niet alleen draait om vooruit rechercheren: om mogelijke toekomstige risico’s in kaart te brengen. Profilering is óók terug rechercheren in de tijd. Om zo verbanden te leggen tussen bepaalde geconstateerde feiten. Uiteraard met door bewijsmateriaal onderbouwde feiten en uitgebreide verificatie bij bepaalde autoriteiten.