Wanneer je een toerist vraagt waar ze aan denken bij het land Nederland, dan krijg je antwoorden zoals: schaatsen, molens, stroopwafels, kaas maar ook bloembollen en tulpen. Nederland is namelijk een grote speler in de sierteeltsector. Met drie grote veilinglocaties in Nederland en een bijna constante goederenstroom is de sector echter kwetsbaar voor criminaliteit zoals oplichting, het smokkelen van goederen, arbeidsuitbuiting en witwassen.
Ondermijning is een hot begrip anno 2021. In onze voorgaande blogs zijn wij al ingegaan op ondermijning binnen de Horeca, de haven van Rotterdam en de voedselindustrie. Ook binnen de sierteeltsector is er sprake van ondermijning. Overheidsinstanties en bedrijven uit de sector werken al enige tijd samen om criminaliteit binnen de sector onder de loep te nemen via de stuurgroep Weerbare Sierteeltsector. Afgelopen week kwam het onderzoeksrapport ‘Mainport in de tweede linie: over sierteelt en ondermijning.’ uit. Wij praten u graag bij over de onderzoeksresultaten.
Criminaliteit in de sierteelt
Uit het 39 pagina’s tellende onderzoek blijkt dat de criminaliteit kon plaatsvinden omdat veiligheid lange tijd geen prioriteit was. De sector was een hele eigen wereld die bestond uit kwekers, handelaren en transporteurs. Tegelijkertijd was er vrije toegang tot de (veiling)terreinen. De overheid bemoeide zich bijna niet met de sector, waar dit bijvoorbeeld op Schiphol en de Haven van Rotterdam wel gebeurt.
Het onderzoek wijst ook uit dat de risico’s vooral liggen bij handelaren en kleine bedrijven die bloemen leveren in- en rondom oost Europa, Italië, Spanje, Scandinavië en het Verenigd Koninkrijk. Met name transporteurs spelen een grote rol in het vervoeren van bijvoorbeeld drugs. De leverancier is hier dan niet van op de hoogte.
Ondermijning is binnen deze sector aanwezig maar nog te weinig in kaart gebracht. Het overgrote deel van de ondernemers is dan ook nog niet bewust bezig met het thema ondermijning. Hier ligt nog een grote taak voor de bedrijven in de sector.
De stuurgroep Weerbare Sierteeltsector heeft daarom op basis van een analyse een aantal criminele fenomenen blootgelegd die spelen binnen de sector. Het gaat hier om drugscriminaliteit, fraude en witwassen, oplichting, arbeidsuitbuiting en smokkel. Daarnaast zijn er nog de ‘klassieke’ risico’s zoals diefstal en geweldpleging. Hieronder zullen wij ieder fenomeen kort beschrijven.
Drugscriminaliteit
De Nederlandse sierteeltsector dient met name als uit- of doorvoerland voor drugshandel. In sommige gevallen zijn de bedrijven hier zelf niet eens van op de hoogte en wordt er gewezen naar de transporteurs dan wel chauffeurs. Binnen de EU wordt vrijwel niet gecontroleerd bij de landsgrenzen door de Douanes dus hebben de transporteurs vaak vrij spel. Soms gaat het zelfs zo ver dat de criminelen infiltreren bij diensten zoals de Douane. Hierdoor kunnen zij eenvoudig drugspakketten smokkelen over lucht en zee.
Fraude en witwassen
Binnen de sierteeltsector worden veel betalingen contant gedaan. Hierdoor is het vrij gemakkelijk om te frauderen met geld. De sector heeft verder te maken met bijvoorbeeld zwart werken en fraude om arbeidsuitbuiting te verhullen (zoals het maken van vervalste identiteitsdocumenten).
Oplichting
Doordat bloemen en planten vaak pas ná de levering worden betaald, is de kans op oplichting groter. Hierdoor bestaat namelijk de kans dat een klant niet betaald voor de levering. Zodra de leverancier hier achteraan probeert te gaan, wordt deze aan het lijntje gehouden door valse contactgegevens van de klant. Bij zwaardere criminaliteit vindt er in sommige gevallen zelfs intimidatie en bedreiging plaats.
Arbeidsuitbuiting
Veel werknemers in de sierteeltsector zijn niet afkomstig uit Nederland en werken via een uitzendbureau. In een aantal gevallen leven zij onder slechte omstandigheden. Ze wonen in (te) kleine woningen, ontvangen lage lonen en maken daar tegenover lange werkdagen waarbij er sprake is van een hoge werkdruk.
Smokkel
Criminelen gebruiken het bloementransport ook voor het smokkelen van tabak (zoals namaak sigaretten), (illegaal) vuurwerk en wapens. Ook over de terugweg is nagedacht. Vrachtwagens die bloemen hebben afgeleverd en anders leeg zouden terugkeren worden gebruikt om gestolen goederen of grondstoffen voor synthetische drugs te exporteren.
Klassieke risico’s
Tot slot zijn er ook nog een aantal ‘klassieke’ risico’s. Denk hierbij aan diefstal van goederen, geweldpleging (onder andere door zware criminelen) en milieucriminaliteit (gebruiken van niet toegestane producten).
Aanbevelingen
De sector is kwetsbaar voor de hierboven omschreven criminaliteit. Dit komt name door de combinatie van contant en achteraf betalen, goedkope arbeidskrachten en een lage meldingsbereidheid van incidenten.
Op basis van de hierboven beschreven criminele fenomenen heeft de stuurgroep Weerbare Sierteeltsector een aantal aanbevelingen gedaan:
- Het versterken van de informatiepositie;
- Meer samenwerking tussen de overheid, Schiphol, de Rotterdamse haven en de sierteeltsector op het gebied van het opsporen van criminaliteit en het uitwisselen van informatie;
- Meer fysieke aanwezigheid van opsporingsdiensten op bijvoorbeeld de veilingterreinen;
- Het geven van trainingen in het herkennen en tegengaan van ondermijning;
- Het opzetten van een registratiesysteem van strafbare feiten binnen de sector, een zogeheten ‘zwarte lijst’.
Hiermee zijn de eerste stappen om ondermijning binnen de sector tegen te gaan gezet. Maar waar moet u als onderneming op letten, welke maatregelen moet u nemen en welke juist niet? Als onderneming is het erg belangrijk om te zorgen voor een hoog veiligheidsbewustzijn binnen de organisatie. Een open bedrijfscultuur waarin mensen elkaar op gedrag durven aan te spreken helpt hierbij. Daarnaast is het belangrijk dat er voldoende fysieke, digitale en organisatorische veiligheidsmaatregelen getroffen zijn. Dit zorgt ervoor dat de kans op ondermijning zo klein mogelijk wordt.
Wilt u weten hoe u uw organisatie weerbaar maakt tegen ondermijning? Neem dan contact met ons op via 088-9876000. Wacht niet tot het te laat is.
Geschreven door Rosa Kascha
0 Reacties