Diplomafraude: de verleidelijke valkuil van valse kwalificaties

In 2022 kwamen er bijna 100 meldingen binnen bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd over werknemers in de zorg die met een vals diploma of certificaat werkten. Dit is een zorgwekkend probleem. Werknemers die in de zorg werken, hebben vaak te maken met kwetsbare groepen en moeten daarom over de juiste kwalificaties beschikken. Een vals diploma kan een direct gevaar vormen voor de kwaliteit van de zorg in Nederland en de veiligheid van patiënten.

Maar komt dit alleen voor in de zorg? Helaas niet. Diplomafraude is een probleem in meerdere sectoren. Zo zijn er bijvoorbeeld steeds meer beveiligers met nepdiploma’s. Hoe kan het dat er zoveel gefraudeerd wordt met diploma’s? En hoe kunnen we ons hiertegen weren? De komende weken staan in onze blogs verschillende onderdelen van een screening centraal. In deze blog gaan wij dieper in op de risico’s en hoe u uw organisatie kunt beschermen tegen werknemers met een vals diploma.

Vervalste papiertjes

Allereerst is het belangrijk om duidelijk te hebben wat diplomafraude precies is. Het is de praktijk van het vervalsen van documenten om een diploma of graad te verkrijgen die iemand niet heeft verdiend. Dit kan op verschillende manieren gebeuren, bijvoorbeeld door het vervalsen van certificaten of diploma’s. Op internet zijn er vele websites waar een vals diploma te kopen is.

Dat het makkelijk is om aan een vals diploma te komen ontdekte Radar tijdens een poging om via een anonieme verkoper een vals diploma te kopen. Voor €350 is het mogelijk een hbo-diploma van de Hogeschool van Amsterdam te kopen. Voor €150 extra wordt het diploma zelfs geregistreerd in het register van Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) volgens de verkoper. De vraag is echter of deze registratie daadwerkelijk gedaan kan worden. Volgens Sabine Venema van DUO is dit namelijk niet mogelijk omdat DUO direct contact heeft met onderwijsinstellingen.

Een belangrijke factor die bijdraagt aan diplomafraude is de aanwezigheid van zogenaamde Diploma Mill. Dit zijn instellingen die diploma’s aanbieden zonder dat er daadwerkelijk sprake is van een opleiding. Deze diploma’s zijn vaak van lage kwaliteit en worden verkocht aan mensen die op zoek zijn naar een snel en goedkoop alternatief voor een echte opleiding.

Gevolgen

De gevolgen van diplomafraude zijn aanzienlijk. Zoals eerder aangegeven kunnen de consequenties binnen de zorg groot zijn wanneer patiënten worden behandeld door zorgmedewerkers zonder diploma. En niet alleen in de zorg kunnen de gevolgen ernstig zijn. Denk bijvoorbeeld ook aan medewerkers bij banken, advocatenkantoren of overheidsinstellingen. Ook in het onderwijs komt diplomafraude voor. Een aantal jaren geleden bleek dat een docent al enkele jaren les gaf op een school onder een vals diploma. Dit kan grote gevolgen hebben voor de kwaliteit van het onderwijs.

Welke maatregelen kunt u nemen?

Zorginstellingen in Nederland hebben de ‘vergewisplicht’. Dit is de verplichting om te controleren of werknemers over de juiste papieren beschikken. Dit geldt ook voor uitzendkrachten, zzp’ers of mensen die gedetacheerd zijn. Maar zelfs dan is het mogelijk dat werknemers met een vals diploma aan de slag gaan omdat de controle niet altijd zorgvuldig wordt uitgevoerd.

In andere sectoren geldt deze verplichting niet. Gelukkig zijn er verschillende maatregelen die u kunt nemen om diplomafraude te voorkomen:

• Verifieer documenten: u dient documenten te verifiëren voordat u beslist om iemand aan te nemen. Dit kunt u doen door contact op te nemen met het betreffende opleidingsinstituut. Ga hierbij niet alleen na of de potentiële werknemer de opleiding gevolgd heeft, maar of het diploma ook daadwerkelijk behaald en authentiek is.
• Maak gebruik van veiligheidstechnologie: onderwijsinstellingen en werkgevers kunnen gebruik maken van technologie zoals digitale handtekeningen en veiligheidszegels om documenten te beveiligen en te beschermen tegen vervalsing. Heeft u twijfels over een diploma? Vraag dan om een uittreksel uit het diplomaregister van DUO. Dit document bevat een certificaat waarmee u kunt toetsen of het document legitiem is. Wanneer u het pdf-document opent in Adobe Reader zal er een blauwe balk verschijnen boven in het scherm.
• Voer een screening uit: om er zeker van te zijn dat een potentiële werknemer beschikt over de juiste kwalificaties kunt u een screening uitvoeren. Zelfs wanneer u uw huidige werknemers eerder niet gescreend hebt, is het niet te laat. Ook uw huidige werknemers kunt u laten screenen. Het voordeel van een screening is dat niet alleen de kwalificaties op het gebied van opleiding zijn getoetst, maar ook het arbeidsverleden en de integriteit van uw werknemers.

Externe partij

Om er zeker van te zijn dat u de juiste mensen in huis haalt met de juiste kwalificaties kunt u de hulp inschalen van een externe partij zoals Levent Bedrijfsrecherche. Wij hebben op het gebied van screenen, en daarmee het verifiëren van documenten en informatie, al vele jaren ervaring.

In de volgende blogs zullen wij u meer informatie geven over andere onderdelen van het screenproces. Mocht u geïnteresseerd zijn of vragen hebben kunt u vrijblijvend contact opnemen met ons!